Τί είναι αλλεργία

Τι είναι η αλλεργία

Η λέξη αλλεργία σημαίνει «άλλο έργο», δηλαδή «διαφορετική αντίδραση». Καθημερινά ερχόμαστε σε επαφή με δεκάδες αβλαβείς ουσίες, όπως για παράδειγμα γύρεις των φυτών, τροφές κ.λπ., τις οποίες το αμυντικό μας σύστημα αντιμετωπίζει φιλικά. Η αλλεργία είναι μία κατάσταση «υπερευαισθησίας», όπου ο οργανισμός μας αντιλαμβάνεται ως εχθρό του αθώα συστατικά του περιβάλλοντός του και πυροδοτεί επίθεση, εκλύοντας διάφορες ουσίες, με κυριότερη την ισταμίνη, για να αντιμετωπίσει την υποτιθέμενη εχθρική εισβολή. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία αλλεργικής φλεγμονής και την εκδήλωση των συμπτωμάτων της αλλεργίας.

Αλλεργιογόνα

Οι ουσίες που προκαλούν τις αλλεργίες ονομάζονται αλλεργιογόνα. Οι κυριότερες κατηγορίες αλλεργιογόνων είναι:

εισπνεόμενα ή αερο-αλλεργιογόνα,
όπως για παράδειγμα τα αλλεργιογόνα που περιέχονται σε γύρεις φυτών και δέντρων (ελιά, περδικάκι, αγρωστώδη κ.λπ.), τα αλλεργιογόνα των ακάρεων της οικιακής σκόνης, τα αλλεργιογόνα διαφόρων μυκήτων, που αναπτύσσονται κυρίως σε χώρους με υγρασία, τα αλλεργιογόνα κατοικίδιων ζώων (συνήθως γάτας και σκύλου)

τροφικά αλλεργιογόνα,
όπου παρότι θεωρητικά σχεδόν όλες οι πρωτεΐνες στα τρόφιμα μπορούν να δράσουν ως αλλεργιογόνα, στην πράξη λίγες ομάδες τροφίμων ευθύνονται για την εκδήλωση τροφικής αλλεργίας

αλλεργιογόνα εξ επαφής,
που προκαλούν συμπτώματα στο δέρμα με την επαφή. Πολυάριθμα αντικείμενα ή προϊόντα που χρησιμοποιούμε περιέχουν ουσίες, που μπορεί να δράσουν ως αλλεργιογόνα, όπως για παράδειγμα μεταλλικά αντικείμενα (νικέλιο κ.λπ), καλλυντικά, καθαριστικά, αρωματικά προϊόντα, βαφές, υφάσματα

αλλεργιογόνα που περιέχονται σε φάρμακα
και προκαλούν φαρμακευτική αλλεργία, όπως για παράδειγμα αντιβιοτικά, Μη Στεροειδή Αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ), αναισθητικά, κ.λπ

αλλεργιογόνα που περιέχονται στο δηλητήριο της μέλισσας, της σφήκας
που μπορούν να προκαλέσουν συστηματικές αλλεργικές αντιδράσεις (αναφυλαξία)

Γιατί αυξάνονται οι αλλεργίες

Oι αλλεργικές παθήσεις έχουν σημειώσει ραγδαία αύξηση κατά τις τελευταίες δεκαετίες, ιδιαίτερα στις προηγμένες κοινωνίες. Φαίνεται ότι οι κύριες αιτίες που προκαλούν αυτή τη δραματική αύξηση, σχετίζονται με παράγοντες που αποσταθεροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου καθιστώντας το πιο επιθετικό με το περιβάλλον του. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η ρύπανση του περιβάλλοντος και η κλιματική αλλαγή, γενετικοί παράγοντες, αλλά και το stress του σύγχρονου ανθρώπου συντελούν στην εκρηκτική αύξηση των αλλεργικών νοσημάτων τα τελευταία χρόνια.

Επιμέλεια κειμένων: Φώτης Ψαρρός, Αλλεργιολόγος, Διευθυντής Αλλεργιολογικού Τμήματος Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών