Αλλεργικές εκδηλώσεις στα παιδιά

Παιδιά

Η συχνότητα των αλλεργικών εκδηλώσεων στα παιδιά, παρουσιάζει μεγάλη αύξηση στις μέρες μας σε σχέση με το παρελθόν. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν διάφοροι παράγοντες όπως, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η ρύπανση της ατμόσφαιρας, οι οργανωμένες καλλιέργειες, οι κλιματικές αλλαγές, γενετικοί παράγοντες και το αποστειρωμένο περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει ένα παιδί, χωρίς την τακτική επαφή με αυξημένη ποσότητα και ποικιλία μικροοργανισμών, οπότε το ανοσοποιητικό σύστημά του δεν εκπαιδεύεται επαρκώς, με αποτέλεσμα όταν δεχθεί ένα αθώο ερέθισμα π.χ. από γύρη φυτού, να αντιδρά υπερβολικά σαν να αντιμετωπίζει κάποιον «εχθρό».

Η ατοπική δερματίτιδα ή έκζεμα, χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό (φαγούρα) και ξηρό δέρμα. Φυσιολογικά, τα κύτταρα της επιδερμίδας είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους όπως τα τούβλα σε έναν τοίχο και αποτελούν φυσικό φραγμό στην είσοδο μικροβίων και άλλων βλαπτικών παραγόντων στον οργανισμό. Στην ατοπική δερματίτιδα διαταράσσεται η σύνδεση των κυττάρων μεταξύ τους και δημιουργούνται κενά, οπότε ο φραγμός παύει να υφίσταται και εισβάλλουν διάφορες ουσίες στον οργανισμό. Μεταξύ αυτών, εισέρχονται από το δέρμα διάφορα αλλεργιογόνα, τα οποία φυσιολογικά θα έπρεπε να εισέλθουν στον οργανισμό από άλλη οδό, για παράδειγμα ένα τροφικό αλλεργιογόνο θα έπρεπε να εισέλθει από το πεπτικό και ένα αεροαλλεργιογόνο από το αναπνευστικό. Οπότε, όταν αυτά τα αλλεργιογόνα εισέλθουν από το δέρμα, αναγνωρίζονται από το ανοσοποιητικό ως εισβολείς και προκύπτει τροφική αλλεργία στην περίπτωση τροφικού αλλεργιογόνου και αλλεργική ρινίτιδα ή/και άσθμα στην περίπτωση αεροαλλεργιογόνου. Υπάρχουν γενετικοί αλλά και περιβαλλοντικοί παράγοντες που δημιουργούν την ατοπική δερματίτιδα και είναι καθοριστικής σημασίας η αντιμετώπιση της όσο το δυνατόν νωρίτερα, καθώς μπορεί να τροποποιήσει ή και να αποτρέψει την εμφάνιση αλλεργιών στο μέλλον.

Τα αλλεργικά νοσήματα που συνήθως εκδηλώνουν τα παιδιά είναι κυρίως:

η ατοπική δερματίτιδα,
η τροφική αλλεργία,
η αλλεργική ρινίτιδα
και το άσθμα,

τα οποία μπορεί να εξελίσσονται ανά ηλικία.

Η αλλεργική ρινίτιδα εκδηλώνεται με ρινική καταρροή (μύτη που τρέχει), ρινική συμφόρηση (μπούκωμα), φτερνίσματα και κνησμό (φαγούρα) στη μύτη ή και μέσα στο λαιμό και στα αυτιά. Λόγω του κνησμού, το παιδί συνήθως τρίβει τη μύτη με μια χαρακτηριστική κίνηση προς τα επάνω που ονομάζεται «αλλεργικός χαιρετισμός». Επίσης οι εκκρίσεις από τη μύτη κατεβαίνουν στον λαιμό και προκαλούν βήχα. Με τη ρινίτιδα μπορεί να συνυπάρχει επιπεφυκίτιδα, δηλαδή κόκκινα ερεθισμένα μάτια με φαγούρα. Ως αποτέλεσμα της ρινικής συμφόρησης, το παιδί μπορεί να έχει κακή ποιότητα ύπνου, να εμφανίζει μαύρους κύκλους κάτω από τα μάτια, να αναπνέει από το στόμα και να ροχαλίζει.

Σε μερικά παιδιά η αλλεργία εκδηλώνεται σαν άσθμα με αναπνευστικά συμπτώματα όπως βήχα, συριγμό (ήχος σφυρίγματος κατά την αναπνοή), σφίξιμο στο στήθος, δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια) και χαρακτηριστικά εμφανίζει εξάρσεις (κρίσεις άσθματος) που μπορεί να χρειαστούν επείγουσα αντιμετώπιση.

Τα αλλεργικά συμπτώματα στα παιδιά μπορούν να προκαλέσουν κακή ποιότητα ύπνου, χρόνια κόπωση, κακή διάθεση και να επηρεάσουν αρνητικά τη σχολική επίδοση και γενικά την ποιότητα ζωής τόσο των παιδιών όσο και των οικογενειών τους. Όμως χάρη στην έγκαιρη διάγνωση και αποτελεσματική αντιμετώπιση, που περιλαμβάνει εκτός από την κατάλληλη θεραπεία και την ανάπτυξη μιας σχέσης συνεργασίας μεταξύ του σχολείου, της οικογένειας και του θεράποντα ιατρού, οι επιδράσεις μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή ακόμα και να εξαλειφθούν πλήρως και τα παιδιά με αλλεργίες να έχουν μια απόλυτα φυσιολογική και χαρούμενη ζωή.